పంచసరోవరాలు – హిందూ వేదాంత శాస్త్రం ప్రకారం ఐదు పవిత్ర సరస్సులు
హిందూ పురాణాల ప్రకారం పంచసరోవరాలు లేదా పంచ-సరోవరాలు అని పిలిచే ఐదు పవిత్ర సరస్సులు ఉన్నాయి. ఇవి మానవులకు ఆధ్యాత్మిక శుద్ధిని, జీవనోద్దేశాన్ని ప్రసాదిస్తాయని నమ్మకం.
పంచసరోవరాల జాబితా:
1. మానస సరోవరం (టిబెట్) – అత్యంత పవిత్రమైన సరస్సు
2. పంపా సరోవర్ (కర్ణాటక) – రామాయణ కథాంశంతో అనుసంధానించబడింది
3. నారాయణ సరోవర్ (గుజరాత్) – 108 దివ్యదేశాలలో ఒకటి
4. పుష్కర్ సరోవర్ (రాజస్థాన్) – ప్రసిద్ధ పుష్కర్ మేళా ఇక్కడ జరుగుతుంది
5. బిందు సరోవర్ (సిధ్‌పూర్, గుజరాత్) – శ్రీకృష్ణ కుటుంబ సభ్యుల అంతిమ విశ్రాంతి స్థల
---
1. మానస సరోవరం (టిబెట్) (manasasarovar Lake) ఇది మానస సరోవరం టిబెట్‌లోని హిమాలయ పర్వతాల్లో ఉన్న పవిత్రమైన సరస్సు. ఇది భౌతికంగా మరియు ఆధ్యాత్మికంగా ఎంతో ప్రాముఖ్యమైనది. హిందూ, బౌద్ధ, జైన, బోన ధర్మాలలో దీన్ని అత్యంత పవిత్రంగా భావిస్తారు.
ముఖ్య విషయాలు:
స్థానం: టిబెట్‌లో, మౌంట్ కైలాస్ పర్వత సమీపంలో
ఎత్తు: 4,590 మీటర్లు (15,060 అడుగులు)
పరిమాణం: దాదాపు 412 చ.కి.మీ. విస్తీర్ణం
ప్రవాహం: ఈ సరస్సు నుండి బ్రహ్మపుత్ర, సిందూ, సత్లజ్ నదులకు ఉద్భవం
ఆధ్యాత్మిక ప్రాముఖ్యత:
హిందూ పురాణాలలో, మానస సరోవరం శివుని నివాసమైన మౌంట్ కైలాస్ పక్కన ఉండటంతో, దీనిని పవిత్రమైనదిగా భావిస్తారు. ఇది బ్రహ్మ దేవుడు సృష్టించిన సరస్సుగా పూర్వీక కథనాలు చెబుతున్నాయి.
బౌద్ధ మతంలో, బుద్ధుడు ఇక్కడ ధ్యానం చేసినట్లు విశ్వసిస్తారు.
జైన మతం ప్రకారం, మొదటి తీర్థంకరుడు రిషభదేవుడు ఇక్కడ మోక్షాన్ని పొందినట్లు నమ్మకం.
యాత్ర & కైలాస్ మనసరోవర్ యాత్ర:
ప్రతి సంవత్సరం హిందూ భక్తులు, ముఖ్యంగా భారతదేశం నుంచి, "కైలాస్-మనసరోవర్ యాత్ర" చేస్తారు. ఇది ఒక పవిత్రమైన ప్రయాణంగా భావించబడుతుంది.
చుట్టూ 90 కి.మీ. మేర పర్యటించడం (పరిక్రమణం) శివుని ఆశీస్సులు పొందే విధంగా నమ్ముతారు.
మనసరోవరం విశిష్టత:
ఇది ప్రపంచంలోని అత్యంత ఎత్తైన తాజా నీటి సరస్సుగా గుర్తింపు పొందింది.
శీతాకాలంలో పూర్తిగా గడ్డకట్టిపోతుంది.
సరస్సు నీరు ఎంతో స్వచ్ఛమైనదిగా భావిస్తారు, దీని తాగితే పాప విమోచనం కలుగుతుందని భక్తుల నమ్మకం.
మానస సరోవరం కేవలం ఒక సహజసిద్ధమైన సరస్సు మాత్రమే కాకుండా, ఆధ్యాత్మికత, శాంతి, పవిత్రత象ంగా మారింది.
భౌగోళిక స్థానం:
మానస సరోవరం టిబెట్ (చైనా) ప్రాంతంలో 4,590 మీటర్ల (15,060 అడుగుల) ఎత్తున ఉంది.
ఇది ప్రపంచంలోని అత్యంత ఎత్తైన తీపి నీటి సరస్సుల్లో ఒకటి.
ఈ సరస్సును బ్రహ్మదేవుడు సృష్టించాడని పురాణ గాథలు చెబుతున్నాయి.
భౌతికంగా, ఇది కర్ణాలి నది ద్వారా ఇతర ప్రవాహాలకు అనుసంధానించబడింది.
హిందూ పురాణాల్లో ప్రాముఖ్యత:
మానస సరోవరాన్ని పరమశివుని నివాసంగా పరిగణిస్తారు.
ఇక్కడ పరమశివుడు, పార్వతీదేవి తాపస్సు చేశారని నమ్మకం.
ఈ సరస్సును చుట్టి ప్రదక్షిణ చేసేందుకు వేలాది మంది భక్తులు వస్తారు.
బౌద్ధ మతంలో ప్రాముఖ్యత:
బౌద్ధ మతం ప్రకారం, ఇది అనోతత్త సరస్సు అనే పవిత్ర స్థలానికి ప్రతిరూపంగా భావిస్తారు.
బుద్ధుడు ఇక్కడ బోధనలు అందించాడని నమ్మకం.
---
2. పంపా సరోవర్ (కర్ణాటక, హంపి)
రామాయణ కాలంలో శబరి భక్తితో శ్రీరామునికి ఫలాలను సమర్పించిన ప్రదేశం ఇదే.
దేవి పార్వతీ ఇక్కడ పంపా అవతారంగా జన్మించి, శివుడిని తపస్సు చేసిందని పురాణ గాథలు చెబుతున్నాయి.
ఈ సరస్సు హంపి సమీపంలో ఉంది మరియు ఇది యునెస్కో వారసత్వ ప్రదేశం.
ఇక్కడ పంపాదేవి ఆలయం ముఖ్యంగా ప్రసిద్ధి చెందింది.
---
3. నారాయణ సరోవర్ (గుజరాత్)
1. స్థానం:
నారాయణ సరోవర్ గుజరాత్ రాష్ట్రంలోని కచ్ జిల్లా, కోటేశ్వర్ ప్రాంతంలో ఉంది.
ఇది అరేబియా సముద్ర తీరానికి సమీపంలో ఉంది.
2. పవిత్రత & మహిమాన్వితత:
హిందూ ధర్మంలో అత్యంత పవిత్రమైన సరస్సులలో ఒకటి.
ఇది సప్త మహాసరోవరాలలో (ఏడు పవిత్ర సరస్సులు) ఒకటిగా భావించబడుతుంది.
శ్రీమద్భాగవత పురాణం & స్కంద పురాణంలో దీనికి ప్రాముఖ్యత ఉంది.
3. దేవాలయం:
సరస్సు ఒడ్డున నారాయణ దేవుడి (విష్ణు) ఆలయం ఉంది.
దగ్గరలో కోటేశ్వర్ మహాదేవ ఆలయం కూడా ప్రసిద్ధి చెందింది.
4. చరిత్ర & కథనం:
పురాణ గాథల ప్రకారం, భగవాన్ దత్తాత్రేయుడు ఇక్కడ తపస్సు చేశారని చెబుతారు.
కచ్ రాజులు & ఇతర భక్తులు దీని అభివృద్ధికి తోడ్పడ్డారు.
5. యాత్ర & పర్యటన:
హిందూ యాత్రీకులు దీన్ని పవిత్ర తీర్థంగా భావిస్తారు.
ప్రతి సంవత్సరం వివిధ పండుగల సందర్భాల్లో వేలాది మంది భక్తులు ఇక్కడికి వస్తారు.
6. చేరుకునే విధానం:
భుజ్ (Bhuj) నగరం నుండి సుమారు 150 కి.మీ దూరంలో ఉంది.
భుజ్ నుండి రోడ్డుమార్గం ద్వారా సులభంగా చేరుకోవచ్చు.
ఇది కేవలం ఆధ్యాత్మికత మాత్రమే కాకుండా, ప్రకృతి అందాలను ఆస్వాదించదగిన ప్రదేశం కూడా.
కచ్ జిల్లాలో ఉన్న ఈ సరస్సు విష్ణువు అవతారమైన నారాయణుడికి సంబంధించినది.
పురాణ కథనం ప్రకారం, నారద మునికి ఇక్కడ విష్ణువు దర్శనం ఇచ్చాడు.
ఈ సరస్సును 108 దివ్యదేశాలలో ఒకటిగా పరిగణిస్తారు.
చుట్టూ ప్రాచీన నారాయణ దేవాలయం ఉంది.
---
4. పుష్కర్ సరోవర్ (రాజస్థాన్)
ఇది భారతదేశంలో బ్రహ్మదేవునికి అంకితమైన ఒకే ఒక్క ప్రధాన ఆలయం ఉన్న ప్రదేశం.
పురాణ కథనం ప్రకారం, బ్రహ్మదేవుడు ఇక్కడ యజ్ఞం చేసినప్పుడు, కమల పుష్పం నేలపై పడగా ఈ సరస్సు ఏర్పడింది.
పుష్కర్ సరస్సు చుట్టూ 500కి పైగా ఆలయాలు ఉన్నాయి.
ప్రతి సంవత్సరం ఇక్కడ పుష్కర్ మేళా (ఊశికొండ ఉత్సవం) జరుగుతుంది.
---
5. బిందు సరోవర్ (గుజరాత్, సిధ్‌పూర్)
పురాణాల ప్రకారం, శ్రీకృష్ణ కుటుంబ సభ్యులు ఈ సరస్సు దగ్గర అంతిమ విశ్రాంతి పొందారు.
కదంబ వంశానికి చెందిన పురాతన ఆలయాలు ఇక్కడ ఉన్నాయి.
సంబుడు మహర్షి ఇక్కడ తపస్సు చేసి కుష్టరోగ నివారణకు ప్రసిద్ధిచెందిన నీరు పొందాడని నమ్మకం.
బిందు సరోవర్ హిందూమతంలో పవిత్రమైన సరస్సులలో ఒకటి. ఇది గుజరాత్ రాష్ట్రంలోని మెహసాణా జిల్లా, సిధ్దపూర్ వద్ద ఉంది. పురాణాల ప్రకారం, ఇది విష్ణు భగవాన్ కన్నీటి బిందువుతో ఏర్పడిందని చెబుతారు, అందుకే దీనిని "బిందు సరోవర్" అని పిలుస్తారు.
ప్రాముఖ్యత:
1. పితృ తర్పణం: బిందు సరోవర్‌ను ముఖ్యంగా పితృ కార్యాలు (తండ్రి మరియు పూర్వికుల ఆత్మ శాంతి కొరకు చేసే తర్పణాలు) చేయడానికి ఉపయోగిస్తారు. ఇది గయా, వారణాసి, ప్రయాగ వంటి పవిత్ర ప్రదేశాలతో సమానం.
2. కపిల మహర్షి సంబంధం: పురాణాల ప్రకారం, కపిల మహర్షి తన తల్లైన దేవహూతి కోసం తపస్సు చేసి, ఆమెకు మోక్షాన్ని ప్రసాదించిన ప్రదేశంగా కూడా బిందు సరోవర్ ప్రాచుర్యం పొందింది.
3. ఆధ్యాత్మిక వాతావరణం: సరస్సు చుట్టూ గుళ్లు, ధ్యానం చేయడానికి శాంతియుతమైన ప్రదేశాలు ఉండటం వల్ల భక్తులు, సాధువులు తరచుగా ఇక్కడ తపస్సు చేస్తారు.
ప్రస్తుతం:
ఈ ప్రదేశం సిధ్దపూర్ పట్టణానికి దగ్గరగా ఉండటం వల్ల యాత్రికులు అధిక సంఖ్యలో వస్తుంటారు. ప్రతి సంవత్సరం కార్తీక మాసంలో ఇక్కడ ప్రత్యేక పూజలు, తర్పణ కార్యక్రమాలు నిర్వహిస్తారు.
బిందు సరోవర్ అనేది ఒక పవిత్రమైన తీర్థస్థలం మాత్రమే కాదు, హిందూ సంప్రదాయంలో పితృ ఋణ విమోచనానికి అత్యంత ప్రాముఖ్యత గల ప్రదేశం.
---
✔️ ఇవన్నీ హిందూ మతానికి పవిత్ర స్థలాలు.
✔️ భక్తులు ఈ సరస్సులలో స్నానం చేయడం పుణ్యం కలిగిస్తుందని విశ్వసిస్తారు.
✔️ కొన్ని సరస్సులు జైన మరియు బౌద్ధ మతాలకూ పవిత్రమైనవి.
✔️ మనస సరోవరం ప్రపంచంలో అత్యంత ఎత్తైన తీపి నీటి సరస్సు.
✔️ పుష్కర్ సరస్సు బ్రహ్మ దేవుని అనుసంధానంతో ప్రసిద్ధి చెందింది.
---
పంచసరోవరాల హై-డెఫినిషన్ (HD) చిత్రాలు:
1. మానస సరోవరం:
హిమాలయ పర్వతాలు చుట్టూ ఉన్న అందమైన సరస్సు చిత్రం
ఉదయస్తమయ సమయంలో నీటి పై ప్రతిబింబం పడిన సుందర దృశ్యం.
2. పంపా సరోవర్:
ఆవాస పర్వతాల నడుమ వుండే పవిత్ర సరస్సుl
ప్రాచీన ఆలయాలు మరియు స్నాన ఘాట్ల చిత్రాలు.
3. నారాయణ సరోవర్:
కచ్ ఎడారి మధ్యలో కనిపించే అద్భుతమైన నీటి వనరు
నారాయణ ఆలయం దృశ్యాలు.
4. పుష్కర్ సరోవర్:
.webp)
గుళ్ళు మరియు ఘాట్ల చుట్టూ ఉన్న అందమైన సరస్సు
సుందరమైన పుష్కర్ మేళా సందర్బంలో తీసిన చిత్రాలు.
5.బిందు సరోవర్
.webp)
పచ్చటి చెట్ల మధ్య ప్రశాంతమైన సరస్సు
ఈక్రింది వీడియో లింక్ చూడండి
Note:
దయచేసి క్రింది ఉదహరించిన నా బ్లాగులు, ఛానళ్ళు, ఫేస్బుక్ పేజీలు గ్రూప్ లు చూడండి లైక్ ,షేర్. నోటిఫికేషన్ కోసం సబ్స్క్రయిబ్ చేయండి.
హిందూ ధర్మసాశాస్త్రాలు, హిందూధర్మం, దేవాలయాలు, wowitstelugu, పంచసరోవరాల
= = =
